Muito falar!

Ik ben alweer een maand in Mozambique. En ja… ik ben begonnen met werken! Nog niet fulltime, alleen de ochtenden, want ‘s middags heb ik Portugese les. Ik heb nu ruim 1/4 deel van de 100 lesuren erop zitten. Het Portugees valt me toch wel een beetje tegen. Volgens m’n leraar Ernesto moet ik veel oefenen met praten, praten en nog eens praten (“Carolina muito falar!”). Maar steeds als ik in een winkel probeer iets in het Portugees te zeggen, dan antwoordt men in het Engels (of zelfs Duits)!

Mijn eerste indruk & gevoel over Fawemo is heel positief. Ik werd de eerste dag warm welkom geheten door de ‘coorderdenadora’ Francesca met crackers en cashewnoten (belangrijk exportproduct). Fawemo is de Mozambiqaanse tak van Fawe, een hele grote NGO die actief is in 37 landen in Afrika. De missie van Fawe is ‘to eliminate gender disparity in education’ of zoals verwoord in milleniumdoel 3 ‘gelijke kansen in het onderwijs voor jongens en meisjes’.

De laatste jaren is er in Mozambique veel vooruitgang geboekt op het gebied van onderwijs. In 1997 ging maar 44% van de kinderen naar de basisschool, in 2007 is dit percentage meer dan verdubbeld (97% jongens en 95% meisjes). De afschaffing van het schoolgeld heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Ook al is de toegang tot het basisonderwijs verbeterd, de kwaliteit laat te wensen over. De klassen zijn enorm groot, er is onvoldoende of geen materiaal beschikbaar zoals schoolboeken, tafels en stoelen. Er is een gebrek aan gekwalificeerde leerkrachten en er komt veel corruptie en seksueel misbruik voor. Veel leerlingen verlaten vroegtijdig de school. Dit zijn met name meisjes, omdat ze mee moeten helpen in het huishouden, omdat ze jong trouwen, of door zwangerschappen, maar ook vinden sommigen onderwijs voor meisjes niet nuttig omdat men niet wil trouwen met een hoogopgeleide vrouw of een vrouw die werkt.

Naast Francesca werken bij Fawemo nog 5 andere mensen, Paulo de program officer, Digue de projectassistent, Ismenia de fundraiser, Ishefo de chauffeur en Batiste de guard en nog een externe consultant, maar die heb ik nog niet ontmoet.

Fawe heeft veel materiaal en good practices ontwikkeld. En helpt scholen te veranderen in gender-responsive scholen, waardoor leerlingen betere resultaten halen en minder meisjes de school vroegtijdig verlaten. Dit betekent onder andere dat Fawe beurzen geeft aan kinderen, bestaande uit schoolgeld, schooluniform, schooltas, boeken, voedsel en sanitaire spulletjes om het naar school gaan mogelijk te maken. Ook traint Fawe leerkrachten en het schoolmanagement in gender-responsive pedagogiek (denk hierbij aan het gebruik van stereotype voorbeelden in taalgebruik of in lesmateriaal), kennis over seksuele ontwikkeling van kinderen (hoe ga je hier in de klas mee om). Daarnaast ondersteunt Fawe scholen bij het organiseren van girls-clubs om meisjes meer weerbaar te maken. Ook probeert men ouders en leiders van communities te overtuigen van het belang van onderwijs voor meisjes en wil men onderwijsministeries beïnvloeden om gender-responsive onderwijsbeleid te formuleren.

Fawemo (de Mozambiqaanse tak van Fawe) heeft ook de ambitie om al deze interventies in Mozambique te implementeren, zodat ook de meisjes in Mozambique gelijke kansen krijgen. Fawemo geeft al beurzen aan meisjes en jongens en ondersteunt scholen bij het organiseren van girls-clubs. Men wil deze interventies nog verder uitbreiden en kan daar ondersteuning bij gebruiken en daar mag ik dus bij helpen. We zijn nu bezig om een jaarplan te maken, zodat we een gezamenlijk beeld hebben van wat we willen we bereiken (afgeleid van het strategisch plan van Fawe) en hoe we dat gaan wegzetten in de tijd. Gelukkig (voor mij) zijn en worden veel documenten in het Engels geschreven, en spreekt men bij Fawemo een behoorlijk woordje Engels. Maar we hebben afgesproken dat we ook mijn Portugees oefenen, omdat, als ik straks mee naar scholen en instanties in het land moet, ik natuurlijk wel Portugees moet spreken.

Corruptie komt trouwens niet alleen op scholen voor, ook bij sollicitaties worden mensen omgekocht om in aanmerking voor een bepaalde functie te komen. Als je een auto hebt, word je vaak door de politie van de weg geplukt. Zo vertelden 2 Egyptische jongens, die in Maputo voor een Arabisch energiebedrijf werken, dat zij iedere keer moeten betalen als ze worden aangehouden. En ze worden aangehouden om de meest rare redenen, soms zeggen agenten dat ze geld nodig hebben om frisdrank te kopen… Of je wordt aangehouden omdat men vindt dat je naar alcohol ruikt, maar een blaastest gebruikt de politie hier niet. Zo omschreef de eigenaar van een winkel heel treffend dat alle politieagenten hier dikke buiken hebben, omdat ze goed voor zichzelf zorgen!

Maputo is gewoon een grote stad, waar je alles kunt krijgen en waar ik ook enorm van geniet… er vinden veel culturele activiteiten plaats zoals livemuziek en nu is er zelfs een Europees filmfestival (met een Nederlandse film). Maar als je iets buiten de stad in de buitenwijken komt dan zie je een heel ander Mozambique. Maputo was in de jaren 50-60, een mondaine badplaats en dat merk je ook nog wel. Maputo heeft een mooie boulevard er zijn nog een aantal hele mooie huizen. Maar er is veel vergane glorie, alle stoepen zijn stuk, veel oude gebouwen zijn vervallen en nog niet opgeknapt. De stad heeft veel potentie, en ik merk dat de Mozambikanen met veel energie het land weer willen opbouwen.

De stoepen staan trouwens altijd vol met auto’s, dus je loopt echt om de auto’s heen te zigzaggen. Op straat lopen kun je beter niet doen, want men rijdt je gewoon omver. Ik voel me soms als de kikker uit het computerspelletje Frog, dat wij vroeger op de computer speelden. In dit spelletje was je een kikker en het doel van het spelletje was om een drukke straat over te steken zonder overreden te worden door een auto. Het is voor mij nog steeds een enorme uitdaging om de straat (6 banen) voor mijn huis over te steken, want voetgangers in Maputo hebben echt geen voorrang, auto’s zijn belangrijker en zij remmen niet voor voetgangers. Het valt me ook echt op hoe groot de auto’s zijn en hoe nieuw. Ik heb met een Nederlandse jongen gesproken die 10 jaar geleden in Maputo woonde, en hij vertelde me dat er toen alleen maar hele oude barrels rondreden, dat is nu echt niet meer het geval.

Ik moet nog afleren om precies op tijd te komen, zo moest ik vandaag (op zaterdag!) werken (jaja… ook hier kennen ze deadlines voor projectproposals)….ik natuurlijk netjes op tijd om precies 10.00 uur…. de rest kwam gewoon 45 minuten later!

Voor de liefhebbers wat betreft post, pakketjes komen niet altijd aan, maar mocht je iets willen sturen: VSO (For the attention of) Caroline Hermans, Av. 24 de Julho 797, Maputo Mozambique

Ik ga eind van deze maand verhuizen naar een ander appartement met rustige slaapkamer.

Bom fim de semana (Fijn weekend!)